Συνηθίζουν να την αποκαλούν σταυροδρόμι πολιτισμών στην κομβική διασταύρωση Δύσης και Ανατολής. Η Ξάνθη είναι ένα μέρος μαγικό, όπου το χθες συναντάει το σήμερα, όπου μπορείς να ταξιδέψεις από το κυνήγι τρούφας μέχρι το πολύβουο παζάρι ώσπου να πεις κύμινο.
Στο παζάρι για κάθε λογής τρόφιμα και μπαχαρικά
Άφιξη στην Ξάνθη
Home Sweet Home
Έφτασα στο αεροδρόμιο πολύ νωρίς το πρωί και, αρκετά νυσταγμένος, κατευθύνθηκα στο χωριό Τοξότες. Εκεί ήπια καφέ και πήρα το πρωινό μου στο απίστευτο Home Sweet Home, με τα ολόφρεσκα, υπεραφράτα πιροσκί και ωτία –χωρίς καθόλου λάδι– με πατάτα και τυρί, υπερυψωμένα μάφιν και μια ποικιλία από μυρωδάτα βουτήματα.
Τοξότες Ξάνθης, τηλ. 25411 00747
Μες στης πόλης τα στενά
Σταυροδρόμι στραγαλιού & νοστιμιάς γωνία!
Σταυροδρόμι
Η βόλτα μου στα πιο ενδιαφέροντα γαστρονομικά μαγαζιά της πόλης ξεκίνησε από το Σταυροδρόμι. Ένα μαγαζάκι που συγκεντρώνει 60 χρόνια ιστορία και τρεις γενιές που κατέχουν το μυστικό για το πώς γίνεται το πιο νόστιμο και αφράτο στραγάλι! Στραγαλοποιείον, λοιπόν, το Σταυροδρόμι, με τον καρπό του ρεβιθιού να περνάει τέσσερις φορές από τη φωτιά και να αποθηκεύεται για το σωστό χρονικό διάστημα μέχρι να δώσει το τέλειο αποτέλεσμα. Εκεί θα βρείτε στραγάλι ανάλατο, ψημένο, άσπρο αφράτο, τραγανό και πιπεράτο. Ολόφρεσκοι ξηροί καρποί, λογιών λογιών λουκούμια, σουτζούκ λουκούμ ονειρεμένο που λιώνει στο στόμα και δικό τους παγωτό αληθινό, με λίγες γεύσεις αλλά όλες υπέροχες μία προς μία!
28ης Οκτωβρίου, τηλ. 25410 24351
Οι διάσημες καριόκες του Παπαπαρασκευά
Παπαπαρασκευάς
Ο Παπαπαρασκευάς, από την άλλη, είναι γνωστός σε όλη την Ελλάδα για τις καριόκες του. Μιλάμε για ένα γλυκό που συνήθως τα ζαχαροπλαστεία το φτιάχνουν με απομεινάρια υλικών, τριμμένο μπισκότο, λίγο καρύδι και σοκολάτα… Αλλά όχι ο μάστορας Παπαπαρασκευάς, που έφτιαχνε επί τούτου καριόκες με τα πιο φρέσκα και αγνά υλικά γράφοντας τη δική του γλυκιά ιστορία που ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα! Θα βρείτε τις κλασικές αλλά και τις πιο μεγάλες ατομικές καριόκες με μια πλούσια στρώση τραγανής σοκολάτας και ένα βελούδινο εσωτερικό, μεστό από τους ξηρούς καρπούς και τα αρωματικά. Δοκιμάστε επίσης βραχάκια, πουράκια και νουγκάτ!
28ης Οκτωβρίου 186, τηλ. 25410 22677
Αέρινα σιροπιαστά γλυκά στου Τσάλα
Τσάλας
Η μυρωδιά του βουτύρου και των ξηρών καρπών θα σας οδηγήσει στον Τσάλα, μερακλή ζαχαροπλάστη και γνώστη των σιροπιαστών γλυκών. Δοκιμάστε κιουνεφέ τραγανό με μαλακή γέμιση τυριού, μπακλαβά με καταπράσινα σμαραγδένια φιστίκια, σαραγλί με φιστίκι και καρύδι, σιροπιασμένο σεκέρ παρέ σκέτο αφρό, αλλά και το απίστευτο καζάν ντιπί για όσους απαρνηθούν το σιρόπι για χάρη της καμένης κρεμούλας.
Π. Τσαλδάρη 7, τηλ. 25410 69126
Λουκάνικα, αλλαντικά και λοιπές παρασκευές στη σκεπαστή αγορά
Κρεαταγορά της Ξάνθης
Επιβάλλεται και μια βόλτα στην Κρεαταγορά της Ξάνθης μέσα στο στεγασμένο δρόμο της δημοτικής αγοράς για χάζι, κουβεντούλα, μεζεδάκια και πολλές αγορές για το ταξίδι της επιστροφής. Στον Μπατζακίδη για μοσχαρίσιο λουκάνικο Ξάνθης Πέταλο και λουκάνικο τύπου Τζουμαγιάς δικής τους συνταγής. Στον Τζανόγλου για λουκάνικο με πράσο, σουβλάκια μαριναρισμένα, κοκορετσάκια ατομικά φούρνου και τζιγεροσαρμάδες, στον Ναλιά για κοντοσούβλι κοτόπουλο, στον Παπαδόπουλο για πολλά είδη αλλαντικών και λουκάνικων δικής του παραγωγής! Ανάμεσα στα κρεοπωλεία το μικρό ταβερνάκι της δημοτικής αγοράς έχει την απλή λογική κρέας, ψάρι, θαλασσινά στα πιο φρέσκα τους. Διαλέγεις τι θέλεις από τους πάγκους και ο κυρ-Σπύρος στο ετοιμάζει στα γρήγορα στα κάρβουνα ή το τηγάνι!
Στο ταβερνάκι της σκεπαστής αγοράς
Παλαιά Πόλη
Ίσως το πιο «εστιατόριο» με τη μορφή εστιατορίου στην Ξάνθη είναι η Παλαιά Πόλη. Ένα όμορφα περιποιημένο μαγαζί, με ζεστή σάλα, ιδανική για χειμωνιάτικα γεύματα και εμπνευσμένα πιάτα που ακολουθούν την εποχικότητα των υλικών. Μανιταρόσουπα βελουτέ, μοσχαράκι λάχανο ή με μπάμιες, χοιρινό με σάλτσα δαμάσκηνο, φασιανό κρασάτο και άλλα πολλά!
Χασιρτόγλου7, τηλ.: 25410 68685
Μεζεδάκια λαχταριστά στον Ερμή
Ερμής
Ήπια καλό τσιπουράκι μέσα στην Παλιά Πόλη στον Ερμή, ένα μαγαζί που αναφέρεται ακόμα και στον ταξιδιωτικό οδηγό Lonely Planet! Για συνοδευτικό, ψητά λαχανικά με κουσκούς, ομελέτα με φρέσκια μυζήθρα, τυρομπαλάκια μυρωδικών και άλλα πολλά ζεστά και κρύα πιάτα με πολύ χρώμα και φαντασία. Ιδανικό και για καφέ ή τσάι στο πιο ωραίο σημείο της πόλης, με τον μαμαδίστικο σοκολατένιο κορμό να είναι ό,τι πρέπει για το τέλος.
Ορφέως 37-39, Παλαιά Πόλη, τηλ. 25410 83514
Γεύσεις και αρώματα από παζάρι
Στο τέλος της Πλατείας, στην Παναγή Τσαλδάρη, τα μαγαζιά είναι ένα κι ένα διαλεχτά και σε προϊδεάζουν για την είσοδο στο μεγάλο παζάρι. Κάθε Σάββατο η Ξάνθη ζει στο ρυθμό της παραδοσιακής αγοράς, εκεί που όπως λένε και για τα μεγάλα παζάρια του Μαρόκου «ό,τι δεν είναι καρφωμένο κάτω είναι για πούλημα»! Ψάρια, κρέατα, φρούτα και λαχανικά, χρωματιστά μπαχαρικά και ρούχα, τσίκνα και αρώματα επιτίθενται στις αισθήσεις. Γευθείτε, δοκιμάστε, απομακρυνθείτε, επιστρέψτε, κάντε παζάρια, αγοράστε και απολαύστε κάθε στιγμή της μικρής αυτής ιεροτελεστίας.
Ο γελαστός Παναγιώτης στο Μέλι-Υγεία-Ομορφιά
Στάση στο Μέλι-Υγεία-Ομορφιά (Ύδρας 10, τηλ. 25411 07734) στην είσοδο του παζαριού για ξηρούς καρπούς, μέλι, μπαχαρικά και βότανα αλλά και αιθέρια έλαια, στη Βάσω (Π. Τσαλδάρη 56, τηλ. 25410 20488) για πρόβειο-κατσικίσιο βούτυρο γάλακτος με το κομμάτι και στην Αδριανούπολη (Π. Τσαλδάρη 49, τηλ. 25410 25206) για φρεσκοψημένες λαγάνες στον ξυλόφουρνο με συνταγή από το 1922. Αν δοκιμάσετε, θα καταλάβετε γιατί σχηματίζονται ουρές μόνιμα έξω από το μαγαζί. Πάρτε τη λαγάνα ζεστή και αλείψτε την με λίγο αιγοπρόβειο βούτυρο απέναντι από τη Βάσω και πασπαλίστε την με λίγη πάπρικα και θα πάθετε ζημιά!
Κορυφαίος παστουρμάς στον Καραχασάν
Στον Καραχασάν (Π. Τσαλδάρη 58, τηλ. 25410 75250) θα σας τραβήξει η απαλή μυρωδιά των μπαχαρικών από τα αλλαντικά τους. Δοκιμάστε λουκάνικο πικάντικο, λουκάνικο πέταλο και λουκάνικο καραμανλίδικο, καβουρμά ανάμικτο από μοσχάρι/πρόβατο, όλα με κρέατα Ξάνθης. Βέβαια, στον Καραχασάν γίνεται… προσκύνημα για λίγες φετούλες από τον αέρινο παστουρμά, του που θα σας αφήσει στον ουρανίσκο όλη τη μαγεία της Ανατολής.
Γρήγορα και νόστιμα
Στους δρόμους γύρω από το παζάρι υπάρχουν και αρκετά μικρομάγαζα για πρόχειρο φαγητό όπως το Τombul köfte (Π. Τσαλδάρη 70, τηλ. 25410 77885) για μοσχαρίσια κεφτεδάκια, κεμπάπ αρνί-μοσχάρι σε cult μεταλλικές ψησταριές σε σχήμα σπαθιού και ζουμερό γύρο, το Κιούρτ Τζεμάλ (Θήρας 2Β, τηλ. 25410 74097) για σουτζουκάκια, σουβλάκι μοσχαρίσιο και αφράτο συκωτάκι, ενώ το Στέκι (Αϊδινίου 47, τηλ. 25410 72193) είναι διάσημο για τα μεγάλα σάντουιτς γεμιστά με σουτζουκάκια, κεμπάπ ή μπιφτέκι, όλα με 1 ευρώ! Πολύ καλό και το Χειροποίητο (Ηρώων 23, τηλ. 25410 77187).
Λίγο πιο έξω από την πόλη
Η εκκλησία του Αϊ-Νικόλα στο Πόρτο Λάγος
Βίων
Μερικά χιλιόμετρα έξω από την πόλη της Ξάνθης, η ταβέρνα Βίων είναι μια τίμια επιλογή για παραδοσιακή κουζίνα, μπιφτέκια, γιουβέτσι, μοσχαράκι λεμονάτο, τας κεμπάπ και τους πιο περιποιημένους και μπαμπάτσικους τζιγεροσαρμάδες που έχετε δει!
3ο χλμ Ξάνθης-Καβάλας, τηλ. 25410 27007
Smartfoods
Από την Ξάνθη μάς έρχεται και το διάσημο πλέον ποπκόρν της εταιρείας Smartfoods. Έγινε γνωστό για την ποιότητά του και την επαναστατική συσκευασία σε μικρά και μεγάλα κουβαδάκια στα περίπτερα. Ένα αληθινό success story, όπου μια μικρή μονάδα παραγωγής καλαμποκιού, σιταριού και άλλων πρώτων υλών μεταμορφώθηκε σε μια σύγχρονη μονάδα η οποία πλέον παράγει και συσκευάζει 800.000 κουβάδες ποπκόρν το χρόνο. Όλοι τους οι σπόροι είναι από GMO καλαμπόκι και θα τους βρείτε σε πολλές λαχταριστές γεύσεις όπως: βουτύρου, bbq, pizza, τυριού, μεξικάνικη, ντομάτα ελιά και τη μοναδική γλυκιά γεύση κρέμας κανέλας.
12ο χλμ Ξάνθης-Λάγους, τηλ. 25410 27166
Bi-o-live
Για να μη γυρίσετε πίσω μόνο με φαγώσιμα αναζητείστε και τα προϊόντα Bi-o-live που παρασκευάζονται όπως παλιά σε παραδοσιακό σαπωνοποιείο στη Μορσίνη Ξάνθης. Αγνά σαπούνια ελαιολάδου με έλαιο λεβάντας, δυόσμου, πορτοκαλιού/κανέλας ή πεύκου/ευκαλύπτου.
Παλαιά Μορσίνη Ξάνθης, www.bi-o-live.gr
Κτήμα Βουρβουκέλη
Τέλος, αξίζει μια εκδρομή μέχρι τα Άβδηρα, στο επισκέψιμο οινοποιείο του Βουρβουκέλη. Ξεκίνησε να λειτουργεί το 99 σε μια προσπάθεια αναβίωσης του αμπελώνα των Αβδήρων και σήμερα, μέσα σε μια έκταση 100 στρεμμάτων που εφαρμόζει βιολογική καλλιέργεια σταφυλιών, συνεχίζει να συντηρεί ποικιλίες της περιοχής αλλά και άλλων περιοχών της Βορείου Ελλάδας. Κυκλοφορεί τις σειρές Λαγάρα, Άβδηρος και Γρύπας και όλα τα κρασιά βγαίνουν με Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη Άβδηρα. Δοκιμάστε την αρχαία θρακική ποικιλία Παμίτι ή Παμίδι με ροζέ φλούδα, που δίνει και ερυθρό και λευκό κρασί, αλλά και Λημνιό, Ασύρτικο και Ροδίτη.
Άβδηρα, www.ktima-vourvoukeli.gr
Κυνηγώντας τρούφες
Με τον Παναγιώτη στο κυνήγι τρούφας
Δεν θα μπορούσα να μην επισκεφθώ τις εγκαταστάσεις της Riverland, που ειδικεύεται σε δραστηριότητες όπως το κανό-καγιάκ, πεζοπορίες, ειδικές διαδρομές με 4X4, τοξοβολία, mountain bikes και άλλα πολλά. Εκεί συνάντησα τον Παναγιώτη Παναγιωτίδη, που με ξενάγησε στην πιο γαστρονομική από τις δραστηριότητες της Riverland, το κυνήγι τρούφας! Με ένα πανέμορφο εκπαιδευμένο λαγκότο για παρέα και όλες μου τις ελπίδες βασισμένες στη μύτη του και, φυσικά, στην εμπειρία του Παναγιώτη, που είναι από τους πρωτοπόρους της τρούφας στην Ελλάδα, περπατήσαμε στα δάση της περιοχής και βήμα βήμα μου έδειξε όλη τη διαδικασία: Πώς βλέπεις από μακριά τα σημεία κάτω από τα δέντρα που το χορτάρι είναι πιο ξερό, πώς ξεχωρίζεις τα σκασίματα του εδάφους που από κάτω τους μεγαλώνει μια τρούφα και κυρίως πώς σταματάς τον σκύλο τελευταία στιγμή για να μην την καταστρέψει. Η μαγεία της αναζήτησης, η τρομερή ομορφιά του τοπίου, η επιβράβευση της ανακάλυψης και η προσμονή της χρήσης της τρούφας στην κουζίνα συνθέτουν μια πραγματικά μαγευτική εμπειρία που αξίζει να δοκιμάσετε αν βρεθείτε στην περιοχή.
Tip: Φύλαξα τη μαύρη τρούφα μου, δώρο του Παναγιώτη, στο ψυγείο μέσα σε βαζάκι με ρύζι για να απορροφάει την υγρασία.
Riverland: Τοξότες Ξάνθης, τηλ. 25410 62488
E-troufa: Παναγιώτης Παναγιωτίδης, τηλ. 6972828264, www.e-troufa.gr
