Οι πρωταγωνιστές στην κουζίνα μας είναι πάντοτε φρέσκοι, νόστιμοι και ωραίοι.
Ζοχός
Ένα από τα πιο αγαπητά άγρια χόρτα του χειμώνα, με χαρακτηριστική πικρή γεύση, που συνήθως γίνονται βραστή σαλάτα και συνοδεύουν ψητά ψάρια, κρέας ή γίνονται γιαχνιστά. Κοινότατο ζιζάνιο που συναντάμε σε χωράφια, λιβάδια και άκρες δρόμων, ο ζοχός (Sonchus oleraceus, σόγχος ο λαχανώδης) είναι το γνωστότερο είδος του πολυπληθούς γένους του, ενδημικός σε όλη την Ευρασία. Το όνομά του προέρχεται από την αρχαιοελληνική του ονομασία «σόγχος», που παραλλαγμένη χρησιμοποιείται ως σήμερα. Αλλες κατά τόπους ονομασίες είναι ζοχιά, τσοχιά ή σφογγός. Οπως αναφέρει ο Γεννάδιος στο Φυτολογικόν Λεξικόν: «Είναι κοσμοπολίτης, απαντά πανταχού συμβιβαζόμενος και συμμορφούμενος με το έδαφος και το κλίμα πάσης γωνίας της Γης, ομοιάζει δε προς τους ανθρώπους εκείνους οι οποίοι δεν έχουσι πατρίδα, δεν πονούσι διά την γενέτειρα αυτών γην, δουλεύουσι παν σύστημα και εις πάσαν χώραν· αρκεί να παχύνωνται, να φυτοβιώσι κάπου».
Πορτοκάλι
Ξέρατε ότι στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 160 ποικιλίες πορτοκαλιάς; Ωστόσο οι πιο σημαντικές είναι οι: Βαλέντσια, Χίου, Αρτας, Σουλτανί του Φόδελε, Σαγκουίνι ή αιματόσαρκο και η πλέον διαδεδομένη και επιτυχημένη ποικιλία Μέρλιν. Ο πρώτος καρπός που εμφανίστηκε στην Ευρώπη ήταν η κιτριά (citrus medica). Το κίτρο ήταν γνωστό στους Ελληνες και τους Ρωμαίους, ο Θεόφραστος περιγράφει με ακρίβεια τον καρπό, ενώ ο Διοσκουρίδης τα αναφέρει ως «περσικά μήλα». Η πορτοκαλιά (κιτρέα η σινική, citrus sinensis) ήρθε από την Κίνα ή κατά μία άλλη εκδοχή από την Ινδία και διαδόθηκε από τους Πορτογάλους τον 10ο αιώνα. Από το όνομα της χώρας πήρε και το όνομά του το νέο φρούτο. Ελληνικά πορτοκάλι, περσικά porteghal, ενώ στις αγγλοσαξωνικές γλώσσες το όνομά του προέρχεται από παραφθορά της σανσκριτικής λέξης maranga (orange) που σημαίνει ευώδες. Το αγαπημένο φρούτο του χειμώνα ταιριάζει σε σαλάτες, ενώ ο χυμός του δίνει αρώματα σε πατάτες φούρνου και ψητά λευκά κρέατα.
Κράμβη
Λαχανίδα, λάχανο, κόκκινο λάχανο. Πόσοι γνωρίζουμε ότι αυτά τα φαινομενικά διαφορετικά λαχανικά, αλλά και το κουνουπίδι, το μπρόκολο, τα λαχανάκια Βρυξελλών και τα γογγύλια προέρχονται από ένα αρχικό φυτό το οποίο αποτελεί το πιο αρχαίο παράδειγμα γενετικής βελτίωσης; Πρόκειται για το Brassica oleracea, το άγριο λάχανο (ή κράμβη). Το κάθε νέο φυτό προέκυψε ανάλογα με το σημείο του φυτού στο οποίο δινόταν έμφαση. Λόγω έμφασης στα φύλλα προέκυψε η λαχανίδα και τα κεφαλωτά λάχανα, αλλά και τα λαχανάκια Βρυξελλών, για τα μικρά κεφάλια που σχηματίζονται στους μασχαλιαίους οφθαλμούς του φυτού. Αντίστοιχα, από επιλογή στα άνθη και τα ανθικά μέρη δημιουργήθηκαν τα κουνουπίδια και τα μπρόκολα. Ενώ χάρη στην επιλογή των χρωστικών του φυτού, μπορούμε να πάρουμε τα κόκκινα λάχανα, το μωβ κουνουπίδι κ.ά. Ταιριάζουν με το χοιρινό, το κρέας των γιορτών, και γίνονται εξαιρετικό συνοδευτικό και σαλάτες.
Φωτογραφίες: Studiom.gr
