Απόλυτα ταυτισμένη με την Ιταλική γαστρονομία στη συνείδηση των καλοφαγάδων ολόκληρου του πλανήτη, η πίτσα είναι αναμφισβήτητα το πιο αγαπημένο γρήγορο φαγητό. Η ιστορία λέει ότι οι πρώτες πίτσες φτιάχτηκαν στη Νάπολη στα τέλη του 18ου αιώνα και εκατό χρόνια μετά είχαν ήδη καταφέρει να κατακτήσουν σχεδόν κάθε γωνιά της υφηλίου. Σήμερα, στις ΗΠΑ πωλούνται περίπου τρία δισεκατομμύρια πίτσες σε ημερήσια βάση. Με δύο λόγια, ο μέσος Αμερικανός καταναλώνει 46 κομμάτια πίτσας τον χρόνο. Πώς όμως το ταπεινό φαγητό των Ιταλών έφτασε να γίνει παγκόσμιος εθισμός;

Στα μέσα του 18ου αιώνα ο πληθυσμός της Νάπολης αυξήθηκε απότομα, σχεδόν διπλασιάστηκε, λόγω της εισροής αγροτών. Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των κατοίκων εργάζονταν και ζούσαν σε καθεστώς φτώχειας γι’ αυτό και είχαν ανάγκη από φθηνό φαγητό. Αυτήν ακριβώς την ανάγκη ικανοποίησε η πίτσα η οποία δεν ήταν τίποτε άλλο από ένα λεπτό κομμάτι ζύμης που είχε επάνω ελάχιστα υλικά. Οι πίτσες φτιάχνονταν στα σπίτια ή πωλούνταν από πλανόδιους πωλητές που τις έκοβαν σε μικρά ή μεγαλύτερα κομμάτια, ανάλογα με την όρεξη ή τα χρήματα που διέθεταν οι πελάτες.

Κάποιες δεκαετίες αργότερα οι Ιταλοί μετανάστες έφεραν την πίτσα στην Αμερική όπου έγινε αμέσως ανάρπαστη. Με το πέρασμα των χρόνων οι Αμερικάνοι διαμόρφωσαν τη δική τους εκδοχή η οποία διαθέτει παχιά ζύμη και πληθωρικές ποσότητες υλικών με πιο χαρακτηριστικά τη μοτσαρέλα και το πεπερόνι.

Romana VS Napolitana
Mεταξύ της πίτσας της Ρώμης και της πίτσας της Νάπολης υπάρχει μια «άτυπη κόντρα» για το ποια είναι η καλύτερη – πιο παραδοσιακή. Σε κάθε περίπτωση οι βασικές τους διαφορές είναι οι εξής:

• Η romana είναι εξαιρετικά λεπτή και πολύ τραγανή ενώ στη napoletana το ζυμάρι, αν και λεπτό, είναι σαφώς πιο μαλακό. Αυτό οφείλεται στη διαφορετική αναλογία νερού και αλευριού στη ζύμη.
• Στη romana η σάλτσα ντομάτας και τα υλικά καλύπτουν όλη την επιφάνειά της πίτσας ενώ στη napoletana υπάρχει γύρω γύρω ένα παχύ-φουσκωτό περίγραμμα ζυμαριού.
• Η ναπολιτάνικη πίτσα φτιάχνεται με προζύμι από το προηγούμενο ζύμωμα ενώ για την πίτσα της Ρώμης χρησιμοποιούν υγρό προζύμι το οποίο ωριμάζει έως και 48 ώρες. Αυτή η διαδικασία είναι που κάνει τη ζύμη να φουσκώσει και να γίνεται πιο ελαφριά και τραγανή.
• Η σάλτσα της napoletana είναι αρκετά πιο αραιή και ομοιογενής ενώ η σάλτσα της Ρώμης είναι πιο πηχτή με εμφανή τα κομμάτια της ντομάτας και των μυρωδικών.

Μαργαρίτα: Πως πήρε το όνομά της η πιο διαδεδομένη εκδοχή πίτσας;
Η ιστορία λέει ότι το 1889 η βασίλισσα Μαργαρίτα της Σαβοΐας, σύζυγος του βασιλιά Ουμπέρτο Α’ της Ιταλίας, επισκέφθηκε τη Νάπολη τις ημέρες που πραγματοποιούνταν η ενοποίηση της βόρειας με τη νότια Ιταλία. Η βασίλισσα ζήτησε από τον πιο διάσημο σεφ της περιοχής να της φτιάξει διάφορες εκδοχές πίτσας για να δοκιμάσει. Τελικά, εκείνη που της άρεσε περισσότερο ήταν αυτή που περιείχε ντομάτες, μοτσαρέλα και βασιλικό, υλικά που εντελώς συμπτωματικά ταυτίζονται χρωματικά με την ιταλική σημαία. Έτσι ο σεφ Ραφαέλε Εσπόζιτο, όπως ονομαζόταν, έδωσε στη συγκεκριμένη πίτσα το όνομα της βασίλισσας.

Ήξερες ότι…

Υπάρχει αρχαία εκδοχή της πίτσας και ονομάζεται pinsa;
Στην ουσία πρόκειται για μια πιο πλατιά και οβάλ παραλλαγή της πίτσας. Η pinsa είναι παραδοσιακή συνταγή της Ρώμης και μάλιστα φτιάχτηκε για πρώτη φορά στην περιφέρεια του Λάτσιο κατά την αρχαιότητα. Σύμφωνα με τους ιστορικούς – ερευνητές η pinsa αποτελούσε προσφορά των αρχαίων Ρωμαίων στους θεούς γι αυτό και ήταν το πρώτο πράγμα που έφαγε ο Αινείας όταν επέστρεψε στη Ρώμη, μετά τον Τρωικό πόλεμο.

Πήρε το όνομά της από τη λέξη pinsere που στα λατινικά σημαίνει «πιέζω με δύναμη προς τα κάτω» και αφορά το άπλωμα της ζύμης. Σήμερα, πολλά ιταλικά εστιατόρια και όχι μόνο την έχουν εντάξει στα μενού τους και αποτελεί μια από τις ανερχόμενες γαστρονομικές τάσεις διεθνώς. Η ζύμη της ωριμάζει για αρκετές ώρες (ή και ημέρες) και διαθέτει λιγότερους υδατάνθρακες και λιπαρά από την πίτσα.

Ιδού δύο πρωτότυπες συνταγές για να απολαύσετε πίτσα στο σπίτι:

Πίτσα με αντζούγιες και βασιλικό 
Η ντομάτα δένει αρμονικά με τις αντζούγιες, ενώ ο φρέσκος βασιλικός χαρίζει στην πίτσα δροσιά και άρωμα.

Πίτσα cacio e pepe
Μια από τις πιο κλασικές ιταλικές μακαρονάδες μετατρέπεται σε απολαυστική πίτσα.