Mέσα Μαΐου, μεσημέρι Παρασκευής. Η πλατεία του Αγίου Μάρκου στη Βενετία γεμάτη κόσμο. Όλοι κρατούν από ένα πορτοκαλόχρωμο ποτό στο χέρι και απολαμβάνουν τον ήλιο. «Spritz είναι», μου λένε και ζητάω ένα κι εγώ με τη σειρά μου. Η ελαφριά του γλύκα σε συνδυασμό με την ελαφρώς έντονη πικράδα του ερχόταν σε μια ωραία ισορροπία που συμπληρωνόταν από την ευχάριστη αίσθηση που άφηναν οι φυσαλίδες του prosecco. Αυτή ήταν η πρώτη γνωριμία μου με το πιο διάσημο απεριτίφ πριν από αρκετά χρόνια. Από τότε μπήκε και στη ζωή ως το πότο μετά τη δουλειά ή πριν από το δείπνο. Στην ελληνική πραγματικότητα η μόδα του spritz ήρθε κάποια χρόνια μετά για να μείνει. Πλέον, είναι ένα από τα αγαπημένα ποτά, ανεξαρτήτως εποχής, τόσο των απλών καταναλωτών όσο και των bartender που το χρησιμοποιούν ως βασικό καμβά για να φτιάξουν τα δικά τους απεριτίφ.
Λίγη ιστορία
Η ιστορία του Spritz ξεκινά στις αρχές του 19ου αιώνα στη Βενετία, κατά τη διάρκεια των ναπολεόντειων πολέμων. Τότε, η περιοχή του Βένετο ήταν υπό αυστριακή κυριαρχία και οι Αυστριακοί στρατιώτες δεν μπορούσαν να απολαύσουν τα τοπικά ιταλικά κρασιά, αφού αυτά είχαν περισσότερο αλκοόλ από τα γερμανικά που είχαν συνηθίσει να πίνουν. Έτσι ζητούσαν από τους Βενετούς ταβερνιάρηδες να τους τα αραιώνουν, spritzen στα γερμανικά, με νερό. Και κάπως έτσι γεννήθηκε το Spritzer, που στην ουσία είναι κρασί αραιωμένο με νερό και είναι ο πρόγονος του Spritz. Αυτό θα εμφανιστεί πολύ αργότερα, στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν το ήσυχο κρασί θα δώσει τη θέση του στον αφρώδη οίνο prosecco, το νερό θα γίνει ανθρακούχο και σε όλο αυτό θα προστεθεί κι ένα ιταλικό, πικρό λικέρ (bitter).
Εύκολο στην κατανάλωση, οικονομικό, κάπως γλυκό αλλά και αρκετά πικρό, το Spritz γίνεται γρήγορα το αγαπημένο πότο των Ιταλών και σήμερα αποτελεί μέρος της καθημερινής ρουτίνας τους, σαν τον espresso. Έτσι, κάθε πόλη δημιουργεί το δικό της. Στη Βενετία, για παράδειγμα, θα βρούμε την πιο κλασική συνταγή που ονομάζεται «Veneziano Spritz» ή «al bitter». Εκείνο που το χαρακτηρίζει είναι το τοπικό λικέρ Select που φτιάχνεται από την ανάμειξη, τον βρασμό και την εκχύλιση 30 διαφορετικών βοτάνων. Ένα εξίσου διαδεδομένο Spritz είναι και εκείνο που παρασκευάζεται με το γλυκόπικρο λικέρ apéritif amaro Cynar που για βάση του έχει την αγκινάρα. Από την άλλη, στην περιοχή των Δολομιτών στις Άλπεις (βόρεια Ιταλία κοντά στα σύνορα με την Αυστρία) συναντούμε το αρκετά γλυκό Hugo Spritz με λικέρ αφροξυλιάς και στο Μιλάνο υπάρχει το Bicicletta με Campari και λευκό κρασί. Όμως, το πιο διάσημο σε όλο τον κόσμο είναι το Aperol Spritz που φτιάχτηκε για πρώτη φορά στην Πάντοβα με το γνωστό σε όλους μας λικέρ Aperol (περιέχει, μεταξύ άλλων, βότανα όπως γεντιανή, ραβέντι και κιγχόνη, ενώ τα εκχυλίσματα πορτοκαλιού που περιέχονται στη μυστική συνταγή δίνουν τόσο το γλυκόπικρο στοιχείο όσο και το χαρακτηριστικό πορτοκαλί του χρώμα).
Η συνταγή και το σερβίρισμα
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη συνταγή για το spritz. Σίγουρα αυτό που χρειαζόμαστε είναι αφρώδες κρασί, συνήθως prosecco ή σαμπάνια, ανθρακούχο νερό και ένα ιταλικό λικέρ bitter.
Υπάρχουν λοιπόν κάποιοι που υποστηρίζουν ότι η βασική συνταγή ζητάει ισομερή αναλογία των τριών υλικών (δηλαδή 1:1:1). Σε αυτή την περίπτωση θα έχουμε ένα πολύ ισορροπημένο ποτό που όμως θα του λείπουν οι εντάσεις. Άλλοι όμως προτιμούν την αναλογία 3:2:1. Τρία μέρη prosecco, δυο μέρη ιταλικά bitter και ένα μέρος ανθρακούχο νερό. Εδώ μιλάμε για ένα πιο στιβαρό, γλυκόπικρο ποτό, με έντονο χαρακτήρα. Όσο για το σερβίρισμα, χρησιμοποιούμε συνήθως ποτήρι κρασιού ή τύπου tumbler ή ακόμα τύπο old fashioned. Προσθέτουμε μπόλικο πάγο και συνήθως το γαρνίρουμε με μια φέτα πορτοκάλι. Μπορεί βέβαια η γαρνιτούρα να διαφοροποιείται, ανάλογα με το bitter λικέρ που θα χρησιμοποιήσουμε.
