Στη σκιά του Ολύμπου, με άρωμα αρχαίας ελληνικής μυθολογίας, τα αδέρφια Βάιος και Αντώνης Λιάνος, μυούν τις ελληνικές αγορές στη νοστιμιά και την παράδοση των ντόπιων καρυδιών που οι ίδιοι καλλιεργούν, συλλέγουν και μεταποιούν στο επισκέψιμο κτήμα τους στη Μαγούλα Ελασσόνας.
«Οι γονείς μας, αγρότες από το 1990» μου εξηγεί ο Βάιος «ξεκίνησαν να ασχολούνται με τη γη, καλλιεργώντας αρχικά καλαμπόκι και έπειτα κυδώνια και ροδιές. Ώσπου ένας φίλος γεωπόνος και καρυδοπαραγωγός, παρατηρώντας τα δέντρα που ευδοκιμούσαν στην περιοχή, μας προέτρεψε να ασχοληθούμε με τα καρύδια». Η καλλιέργεια της καρυδιάς, όπως μαθαίνω από τον Βάιο, δεν ήταν μία άγνωστη, στο χωριό, καλλιέργεια. «Απλώς, κανείς τότε, δεν σκεφτόταν ότι θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί τους καρπούς αυτού του δέντρου και εμπορικά» παρατηρεί. Σήμερα, βέβαια, τα πράγματα στο χωριό είναι εντελώς διαφορετικά. Η κίνηση των δύο αδελφών να ασχοληθούν σοβαρά με την παραγωγή καρυδιών (ήταν η πρώτη οικογένεια στο χωριό), βρήκε αρκετούς μιμητές, τόσο στην περιοχή τους όσο και στα γειτονικά χωριά. Ήταν αυτή ακριβώς η κίνηση που αφενός έφερε επέκταση στην καλλιεργητική τους δράση και από τα δεκαπέντε πατρογονικά στρέμματα γης που παρέλαβαν το 2007, να φτάσουν σήμερα να έχουν υπό την ιδιοκτησία και την εποπτεία τους, 60, και αφ’ ετέρου τους έδωσε το κίνητρο ώστε να πάνε το όραμα των γονιών τους, ένα βήμα παραπέρα, ειδικά στο κομμάτι της μεταποίησης.
Από τις 200 καρυδιές έφτασαν γρήγορα στις 600
«Ξεκινήσαμε με 200 καρυδιές και γρήγορα τις κάναμε 600, με έναν σταθερό όγκο παραγωγής τα τελευταία χρόνια που κυμαίνεται στους 15-25 τόνους καρυδιών ανά έτος» διευκρινίζει ο Βάιος. Τα μεγέθη, ωστόσο, της ετήσιας παραγωγής διαμορφώνονται εν πολλοίς και από τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή, ειδικά την άνοιξη και καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού. «Δεν θέλουμε βροχές τον Μάιο και τον Ιούνιο, την περίοδο της ανθοφορίας» μου λέει. «Αν βρέξει τότε, τα δέντρα γεμίζουν με καρπούς αλλά οι καρποί δεν δένουν και πέφτουν. Επίσης δεν θέλουν πολύ υψηλές θερμοκρασίες κατά τους θερινούς μήνες. Το κακό είναι ότι φέτος είχαμε έντονο και παρατεταμένο καύσωνα με αποτέλεσμα τα καρύδια να μην προλάβουν να «δέσουν» και στο εσωτερικό τους να μείνουν αγέμιστα» συμπληρώνει.
Η συγκομιδή και η εποχή του κλαδέματος
Αυτή την περίοδο έχει ολοκληρωθεί ο κύκλος της παραγωγικής διαδικασίας, τα καρύδια έχουν συλλεγεί με ειδικές βέργες και βάση των παλιών πατροπαράδοτων μεθόδων συγκομιδής και πλέον από τις αρχές του νέου έτους θα ξεκινήσουν τα κλαδέματα. «Πριν από τα κλαδέματα όμως προσδοκούμε την έλευση του χιονιά» μου λέει ο Βάιος. «Το χιόνι» μου εξηγεί «το χρειάζονται και τα δέντρα για να ξεκουραστούν. Το θέλουμε όμως στην ώρα του και όχι αργότερα, αν και ο καιρός τα τελευταία δύο χρόνια μάς επιφυλάσσει δυσάρεστες εκπλήξεις και δεν είναι σύμμαχός μας».
Πώς ξεχωρίζουμε ένα ποιοτικά καλό καρύδι
Όταν τον ρωτώ για το πώς μπορεί ο καταναλωτής να ξεχωρίσει ένα καλό ποιοτικά καρύδι, με συμβουλεύει: «Πάνω απ’ όλα το καλό καρύδι δεν πρέπει να πικρίζει. Αν πικρίζει σημαίνει ότι δεν έχει στεγνώσει καλά, δεν έχει γίνει σωστά η αποξήρανση. Επίσης πρέπει να είναι γεμάτο, όταν δηλαδή σπάσεις το κέλυφός του και το ανοίξεις στη μέση, να μην έχει εγκοπές, κοινώς, να μην είναι αγέμιστο».
Ωδή στο καρύδι: Από ψίχα μέχρι βούτυρο και λάδι
Έτσι, λοιπόν, εμπνευσμένο από την μυθολογική ιστορία του τόπου τους, τα δύο αδέρφια κατέληξαν στο brand name, «Καρυάτις Ολύμπου», που κοσμεί τόσο τις συσκευασίες με την ψίχα του καρπού όσο και τα γυάλινα βαζάκια με βούτυρο και λάδι από καρύδι. «Πρώτα γεννήθηκε η ιδέα του βουτύρου και έπειτα του καρυδέλαιου, σε μία προσπάθεια να καινοτομήσουμε και να πάμε το προϊόν μας, μέσω της μεταποίησης σε ένα άλλο επίπεδο», μου εξηγεί ο Βάιος. Στην ουσία, το βούτυρο καρυδιού, γνωστό για τις αντιοξειδωτικές του ιδιότητες, είναι ένα άλειμμα που καταναλώνεται όπως το ταχίνι ή το αμυγδαλοβούτυρο. «Μπορούμε να το αλείψουμε πάνω στο ψωμί» με κατευθύνει ο Βάιος «ή και πάνω στην φρυγανιά και μάλιστα, αν δεν φοβόμαστε τις θερμίδες, να προσθέσουμε και λίγο μέλι ή μερέντα. Επίσης ταιριάζει καταπληκτικά σε γλυκές παρασκευές όπως π.χ. σε κρέπες και για τους πιο τολμηρούς, μπορεί να καταναλωθεί ακόμα και σκέτο, με το κουτάλι». Το καρυδέλαιο, από την άλλη, όπως μαθαίνω, ταιριάζει ιδανικά σε σαλάτες, επειδή όμως έχει έντονη και κάπως βαριά γεύση, ιδανικά θα ισορροπούσε σε κάποιο dressing που θα συνδύαζε και άλλα υλικά όπως χυμό πορτοκαλιού ή lime.
Τα σχέδια για το μέλλον
Επόμενοι στόχοι του Αντώνη και του Βάιου, οι αγορές του Εξωτερικού και ειδικά της Ευρώπης (προς το παρόν τα προϊόντα τους διατίθενται μόνο διαδικτυακά και μόνο στην Ελλάδα), αλλά και η ενίσχυση του αγροτουριστικού τους προφίλ, ως επιχείρηση, μιας και ήδη το κτήμα τους είναι ανοικτό σε οποίον επιθυμεί να το επισκεφτεί (ιδιώτες, σχολεία κλπ) και να παρακολουθήσει τα δύο αδέρφια επί το έργον.
